تاریخچه بلک فرایدی به دهه‌ی 1960 برمی‌گردد؛ زمانی که تعدادی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای آمریکا تصمیم می‌گیرند در این روز تخفیفات ویژه‌ای را برای خرید‌های کریسمسی مشتریان ارائه دهند. این کار با استقبال زیاد مردم روبرو شد و کم کم سایر فروشگاه‌ها و سپس سایر کشورها نیز به این رسم پیوستند؛ تا جایی که امروزه بلک فرایدی به یک رویداد بزرگ و جهانی تبدیل شده است و همه‌ی کشورها بجز کره‌ی شمالی، ونزوئلا، ایران و افغانستان این روز را به رسمیت می‌شناسند. با این وجود چند سالی میشود که حراج جمعه سیاه در ایران نیز به صورت غیر رسمی و در قالب فروش ویژه شب یلدا برگزار میشود. تاریخ دقیق جمعه سیاه امسال 2023-2024 در کشور، سوم آذر ۱۴۰۲ می‌باشد.
دوشنبه مجازی (Cyber Monday) چیست؟
بسیاری از افراد جامانده از تخفیفات روز بلک فرایدی، می‌توانند در روز “دوشنبه مجازی” یا “دوشنبه سایبری” به خرید‌های شگفت انگیز خود ادامه دهند. دوشنبه مجازی یا سایبرماندی یک روز پر از تخفیف‌های ویژه، اما صرفا برای فروشگاه‌های اینترنتی می‌باشد و در اصل به عنوان پاسخی به روز بلک فرایدی، و برای فروش آنلاین به وجود آمده است.
فروشگاه‌های آنلاین در جهت فروش بیشتر و انبارگردانی، همانند جمعه سیاه، برروی کالاهای خود تخفیف قرار می‌دهند و مردم می‌توانند به راحتی و فقط با دسترسی به اینترنت، کالای مورد نیاز خود را تهیه کنند. دوشنبه مجازی، اولین دوشنبه بعد از روز شکرگذاری می‌باشد و اولین بار توسط چندین فروشگاه اینترنتی آمریکایی در سال ۲۰۰۵ آغاز شد.امروزه، دوشنبه سایبری به شکل خیلی وسیع‌تر در سراسر جهان شناخته میشود و تخفیفات ویژه‌ی این روز، در بسیاری از فروشگاه‌ها و وبسایت‌های سراسر دنیا ارائه میشود.
بلک فرایدی در کشورهای مختلف
درست است که رویداد بلک فرایدی از آمریکا شروع شد اما در سال‌های اخیر به شکل گسترده‌تری در سراسر جهان برگزار میشود و بسیاری از کشورها این روز را به عنوان فرصتی برای تخفیف و فروش ویژه می‌شناسند. در حال حاضر، از ۱۹۵ کشور جهان، ۵۰ تا ۶۰ درصد کشورها جمعه سیاه را به هر شکلی جشن می گیرند. این روز در آمریکا و اخیرا در اروپا به عنوان یک رویداد تجاری بسیار مهم تلقی میشود و می‌توان از کانادا، انگلستان، آلمان، برزیل، فرانسه و همچنین استرالیا به عنوان کشورهای پیشرو و رکورددار بلک فرایدی نام برد. بلک فرایدی در آمریکای جنوبی، نیمی از آفریقا و کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا، خصوصا چین، نیز محبوبیت خاص خود را دارد و به طور جدی برگزار میشود. البته لازم به ذکر است که در چین، کنار رویداد بلک فرایدی، “روز مجردها” نیز یک روز ویژه و رویداد بزرگ تجاری حساب میشود.
علت نامگذاری بلک فرایدی چیست؟
واژه‌ی بلک فرایدی به معنای “جمعه‌ی سیاه” می‌باشد و دلیل این نامگذاری این است که پلیس فیلادلفیلای پنسیلوانیا و راچسترِ نیویورک، در سال ۱۹۶۱ به خاطر شلوغی و ترافیک بیش از حد خیابان‌ها در این روز، آن را ”بلک فرایدی“ نامگذاری کردند؛ همچنین از منظر حسابداری، این روز باعث میشود حساب فروشگاه‌ها به خصوص خرده فروشان از وضعیت سیاه به سبز تغییر پیدا کند.
در روز بلک فرایدی، فروشگاه‌ها تخفیف‌های فوق‌العاده‌ای را ارائه می‌دهند که گاهی این تخفیف‌ها تا 80 درصد نیز می‌رسد! لازم به ذکر است که این تخفیف‌ها معمولاً شامل کالاهای خاصی می‌شوند و برای تمام کالاها اعمال نمی‌گردد. با این حال، بلک فرایدی بهترین زمان برای خرید لوازم الکترونیکی، لباس و اسباب بازی محسوب میشود. با شیوع ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ این تخفیفات برای فروشگاه‌های آنلاین نیز بیش از پیش رونق گرفت، به طوری که امروزه جمعه‌ی سیاه صرفا مختص فروشگاه‌های آفلاین نیست و برای هر نوع کسب و کاری استفاده میشود.
- افزایش فروش، بخصوص در کسبوکارهای کوچک: بسیاری از مشاغل و فروشندگان، این روز را به عنوان فرصتی طلایی می‌بینند تا با تخفیفات و پیشنهادهای ویژه محصولاتشان را با قیمت مناسب‌تری به مشتریان عرضه کنند. این امر منجر به افزایش فروش و درآمد فروشگاه‌های مختلف، به خصوص کسبوکارهای کوچک و تازه تاسیس میشود.
- جذب مشتریان جدید و بیشتر: بسته به تخفیفات و پیشنهادهای جذاب و ویژه‌ی هر کسب‌وکار، این روز ممکن است مشتریانی را به سمت شرکت‌ها جلب کند که قبلاً با آن کسب‌وکارآشنا نبوده‌اند.
- رقابت شدیدتر بین مشاغل: به دلیل رونق خرید در روز بلک فرایدی، رقابت بین شرکت‌ها و فروشندگان برای ارائه‌ی بهترین پیشنهاد‌ها و تخفیفات، به منظور جذب مشتری بیشتر، افزایش می‌یابد.
- تأثیر بر زنجیره تأمین: رویداد جمعه سیاه می‌تواند تأثیر زیادی بر زنجیره تأمین داشته باشد. تقاضای بالا در این روز ممکن است نیاز به آماده‌سازی و تأمین محصولات بیشتری را برای شرکت‌ها به همراه داشته باشد.
- تغییر عادات خرید: ممکن است برخی مشتریان به دلیل پیشنهادهای ویژه و تخفیفات بالا، تمایل بیشتری به خرید در این روز داشته باشند و از رفتار خرید منظم خودشان دور شوند.
